چای نه تنها یک نوشیدنی، بلکه یک زبان مشترک فرهنگی بین ملتهاست. هر کشوری آداب و رسوم خاص خود را در نوشیدن چای دارد و همین تفاوتها، سفر در دنیای چای را تبدیل به یک تجربه فرهنگی جذاب میکند. برای مثال در ایران، نوشیدن چای بخشی جداییناپذیر از مهماننوازی است. استکانهای کمرباریک در کنار قوری سماور، تصویر آشنایی است که در خانه و محل کار به چشم میخورد. ایرانیها معمولاً چای خود را پررنگ و گاهی با قند یا نبات مصرف میکنند.
در بریتانیا، مراسم چای عصرانه یا “Afternoon Tea” بیشتر یک رویداد اجتماعی است تا یک نیاز نوشیدنی. در این مراسم، چای همراه با شیر و شیرینیهایی مانند اسکون و ساندویچهای کوچک سرو میشود. این رسم که از قرن نوزدهم آغاز شده، هنوز هم در هتلهای لوکس لندن و خانههای سنتی ادامه دارد.
در ژاپن، نوشیدن چای به شکل یک هنر و فلسفه زندگی است. مراسم چای ژاپنی یا “چانو-یو” نه تنها درباره نوشیدن، بلکه درباره آرامش ذهن، احترام و هماهنگی با طبیعت است. هر حرکت، هر وسیله و حتی محیط، معنای خاصی دارد و همه چیز با دقت انجام میشود. چای ماچا، پودر سبز روشنی که با آب گرم همزده میشود، محور این مراسم است.
در چین، نوشیدن چای بخشی از زندگی روزمره و فعالیتهای خانوادگی است. انواع مختلف چای، از سبز و سفید گرفته تا اولانگ و پوئر، بسته به منطقه و فصل سرو میشوند. روش دمکردن چای در چین اغلب شامل چند مرحله خیساندن کوتاه و استفاده از قوریهای کوچک ییشینگ است که طعم و کیفیت چای را بهتر بروز میدهند.
در فرهنگ مراکشی، چای نعناع سمبل مهماننوازی و دوستی است. این چای ترکیبی از چای سبز، برگ نعناع تازه و شکر است و معمولاً در لیوانهای شیشهای تزئینشده سرو میشود. ریختن چای از ارتفاع به درون لیوانها، نه تنها برای خنک کردن، بلکه برای ایجاد کف خاصی است که بخشی از زیبایی نوشیدن چای است.
هر کشور، از ترکیه با چای سیاه پررنگ در استکانهای لالهای، تا روسیه با سماورهای بزرگ و چای غلیظ، داستان منحصر به فردی از چای دارد. این تفاوتها نشان میدهد که هر فنجان چای، فارغ از جایی که دم میشود، پلی است میان انسانها، فرهنگی است که قرنها در جریان بوده و هنوز هم زنده است.